DEVAM: 117-118.
Namazda Sağ Elin Sol El Üzerine Konulması
حَدَّثَنَا
أَبُو
تَوْبَةَ
حَدَّثَنَا
الْهَيْثَمُ
يَعْنِي
ابْنَ
حُمَيْدٍ
عَنْ ثَوْرٍ
عَنْ
سُلَيْمَانَ
بْنِ مُوسَى
عَنْ طَاوُسٍ
قَالَ كَانَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
يَضَعُ
يَدَهُ
الْيُمْنَى
عَلَى يَدِهِ
الْيُسْرَى
ثُمَّ
يَشُدُّ
بَيْنَهُمَا
عَلَى
صَدْرِهِ
وَهُوَ فِي
الصَّلَاةِ
Tavus'dan; demiştir ki:
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namazda iken sağ elini sol eli üzerine koyar
ve onları göğsü üzerinde kavuştururdu.
Ebu Davud rivayet
etmiştir.
AÇIKLAMA: Sünen üzerine yazılmış olan büyük şerhlerden
Avnü'l-Ma'bud' da metin üzerine şu ilave bulunmaktadır; el-Miziy, el-Etraf isimli
eserinin el-Merasîl bölümünün "Ta Harfi" kısmında şunları söylemektedir:
"Bu hadisi Ebu Davud, Kilabu'l-Merasîl'de tahric ettiği gibi Beyhakî de
el-Ma'rife isimli eserinde bu hadisin mürsel olduğunu söylemiştir." Bu
ifadeden anlaşılıyor ki, namaz kılarken sağ elin sol el üzerine konularak ellerin
göğüs üzerinde bağlanacağını ifade eden bu hadis aslında mürsel bir hadistir.
Ancak
mürsel hadisi mutlak delil kabul eden ulema Çoğunlukta olmakla beraber Şafiî
ve Hanefî uleması onu bazı şartlar ve kayıtlarla kabul ederler.
Şafiîlere
göre mürsel bir hadis Said b. el-Müseyyeb kanalıyla gelmişse mutlaka delil
sayılır. Onun dışında bir kimseden gelmişse onu te'yid eden başka bir sağlam
rivayetin bulunması şarttır. Her ne kadar bu hadisi bir de Kabîsa b. Heleb
babasından, İbn Huzeyme de Sahihinde Vail b. Hucr'dan rivayet etmişse de
Bezlu'l-mechud sahibi bu rivayetleri gerek senet ve gerekse metin yönünden
tenkit etmiş özellikle, "ellerini göğsünün üzerinde kavuştururdu"
cümlesinin bu hadisin aslında bulunmadığını birçok delillerle ortaya koymuştur.[Bezlu'l-Mechud, IV,
483-485]
Netice
olarak şunu söylemek mümkündür: Namazda sağ elin sol el üzerine konulacağına
dair sahih hadis çoksa da ellerin nerede kavuşturulacağı üzerinde sahih bir
hadis bulunmamaktadır. Ellerin göbeğin altına konacağını ifade eden hadis-i
şeriflerin daha kuvvetli olduğunu kabul eden alimler bulunduğu gibi, ellerin
göbeğin üst tarafında kavuşturulacağını ifade eden hadislerle amel eden ulema
da vardır. Biz bu mevzudaki delillerin münakaşasını ve mezheb imamlarının
görüşlerini 754 ve 756 nolu hadislerin açıklanmasında naklettik. Bu mevzuyu
Hanefî alimlerinden İbnu'-l-Hümam'ın sözleriyle kapatıyoruz:
"Ellerin
göbeğin altında mı, yoksa üstünde mi kavuşturulacağı konusunda ulema her ne
kadar ihtilaf etmişse de gerçek şu ki bu mes'elede her iki tarafın dayandığı
deliller kuvvet itibariyle müsavidir."[el-Menhel, V, 166]